İnsan Yapımı Pırlanta ile Doğal Pırlanta Karşılaştırması

İNSAN YAPIMI PIRLANTA İLE DOĞAL PIRLANTA KARŞILAŞTIRMASI

TARİHÇELERİ

1800’lerin sonlarından beri, dünyanın her yerinden bilim adamları laboratuvarlarda pırlantaları yeniden üretmeye çalışmaktaydılar. Bu, ancak 1955 yılında; Generals Motors’un bunu başarmasıyla mümkün oldu. Fakat bu pırlantalar, kalitesiz ve küçüktü. Doğal pırlantanın kalitesine sahip pırlantaları üreten yüksek teknoloji ise daha sadece birkaç yıl önce geliştirildi.

Pırlantayı fabrikalardada yetiştirmek için, madenden çıkartılan pırlantayla aynı yöntemde ısı ve basınç uygulanarak sıkıştırılmış bir cevher oluşturulur. Doğa bunu çok daha uzun bir süre boyunca kendiliğinden yapmaktadır.

KARŞILAŞTIRMALARI

Madenden çıkartılan pırlantalar da, fabrikalarda yetiştirilen pırlantalar da gerçektir; tamamen aynı kimyasal bileşimi, moleküler yapıyı, fiziksel ve optik özellikleri paylaşırlar.

Bunların pırlanta benzeri veya taklidi oldukları söylenemez.

Pırlantalar, saf karbonun katı formlarıdırlar. Katı karbon, kimyasal bağ türlerine bağlı olarak farklı şekillerde oluşabilir. Bunlar eşözdek olarak bilinir. Pırlantalar, atomların kristal bir biçimde düzenlendiği eşözdektir. Pırlantalar, tek bir elementten oluşan tek taşlardır ve genellikle %99.95’i karbondan oluşur. Diğer %0,05 eser elementleri, bir pırlantanın temel kimyasının ayrılmaz bir parçası olmayan farklı atomları içerebilir. Bu eser elementler (bor, nitrojen) ve radyasyon maruziyeti gibi diğer doğal oluşumlar bir pırlantanın şeklini veya rengini etkileyebilir. Bu, hem madenden çıkartılan hem de laboratuvarda yetiştirilen pırlantalar için geçerlidir.

FİYATLANDIRMA

Ve işte, fabrikalarda yetiştirilen pırlantalar ile madenden çıkartılan pırlantalar arasındaki en büyük fark:

Laboratuvarda yetiştirilen pırlantalar, madenden çıkartılan pırlantalardan yaklaşık %75 daha ucuzdur.

Ve bu, kaliteden kaynaklanmaz.

Fiyat farkı, fabrikalarda yetiştirilen pırlantalardaki akılcı rekabetten ve madenden çıkartılan pırlantalardaki yozlaşmış tekellerden kaynaklanmaktadır. Yani, taş aynı kaliteye sahipken, tüketici için aradaki maliyet farkı çok büyüktür.

Örneğin; fiyatları açıkça söyleyelim; eğer madenden çıkartılan bir pırlantanın maliyeti 10.000 dolar ise, laboratuvarda yetiştirilen, aynı özelliklere sahip bir pırlantanın maliyeti 3.000 dolar olacaktır.

GERÇEK KAYNAK

İşte hatırlamaya değer bir fark; fabrikalarda yetiştirilen bir pırlanta, her zaman yaratıldığı fabrikalarda kadar izlenebilirken, madenden çıkartılan bir pırlantanın acı gerçeği ise bunun tam tersidir. Her zaman bir pırlanta şirketinin “temiz kaynak” veya “kansız* elmas” gibi güven verici terimler kullandığını duyarız. Ancak ne yazık ki madenden çıkartılan bir pırlantanın gerçek kökenleri hiçbir zaman kesinlik derecesinde bilinemez. İşin aslı, bu sözler bilinçli pazarlama terimlerinden başka bir şey değildir, çünkü madenden çıkartılan bir pırlantanın (çıkarıldığı andan nihai satışına kadar) yaklaşık 30-40 defa el değiştirdiği tahmin edilmektedir.

DERECELENDİRME SÜRECİ

Hem fabrikalarda yetiştirilen hem de madenden çıkartılan pırlantalar, tamamen aynı derecelendirme sistemi kullanılarak derecelendirilir. Bu genellikle RBKK – Renk, Berraklık, Kesim ve Karat olarak bilinir. Bu derecelendirme sistemi ilk olarak Gemological Institute of America’nın (GIA) kurucusu Robert M. Shipley tarafından oluşturulmuştur. Bu süreç, pırlantaların fabrikalarda üretilmiş veya madenden çıkartılmış olmalarına bakılmaksızın, hepsi için kullanılan evrensel derecelendirme sistemidir.

SERTİFİKASYON

Sertifikasyon söz konusu olduğunda, insan yapımı ve madenden çıkartılan pırlanta arasında hiçbir fark yoktur. Her ikisi de herhangi bir laboratuvar tarafından derecelendirilebilir ve sertifikalandırılabilir. Fabrikalarda büyüyülen bir pırlantanın sertifikası, onları madenden çıkartılan pırlantalardan ayırt etmek için “insan yapımı pırlantadır” (Man Made Diamonds) gibi bir yazı olmalıdır.  

CEVHERDEN SATIŞA

Pırlantanın, cevher halinden satışına gelene kadarki sürecinde, fabrikalarda yetiştirilenle madenden çıkartılan arasında hiçbir fark yoktur! ‘Cevherden Satışa’ deyişi, bir pırlantanın madenden VEYA fabrikalardan olsun, kaba taş olarak üretildiği ilk andan piyasaya sürüldüğü ve tüketiciye satıldığı ana kadarki süreç için kullandığımız bir tabirdir.

Bu süreç ve ilgili tüm maliyetler her iki pırlanta türünde de tamamen aynıdır. Her iki menşeli (fabrikalarda yetiştirilmiş veya madenden çıkartılmış) pürüzlü pırlantalar Sınıflandırılır, Kesilir, Parlatılır, Derecelendirilir ve tam olarak aynı şekilde Sertifikasyon elde edilir.

Yine de, insan yapımı pırlantaların, kesim dereceleri bakımından madenden çıkartılan pırlantalarından genel olarak daha ideal/mükemmel bir şekilde üretildiğini belirtmekte fayda var.

Bunun nedeni, madenden çıkartılan pırlantaların genellikle ağırlıklarını mümkün olduğunca fazla gösterebilmek için şekillendirilmesi/kesilmesidir. Ayrıca, fabrikalarda yetiştirilmiş bir pırlanta, kesim için zaten doğal olarak daha ideal bir biçimde büyüdüğünden, yalnızca en ideal kesimi sunmak amacıyla kesilecektir ve yüksek kalite kesimli taşlar ortaya çıkacaktır.